Auteur: Yvonne Bleyerveld
Over het leven van de Amsterdamse schilder, tekenaar en etser Gerrit Pietersz zijn we geïnformeerd omdat Karel van Mander hem noemt in zijn Schilder-boeck (1604) in zijn biografie van Cornelis Cornelisz van Haarlem.1 Pietersz was de broer van de componist en organist Jan Pietersz Sweelinck (1562-1621). Hun familie was afkomstig uit Deventer, maar woonde vanaf 1564 in Amsterdam. Pietersz ging eerst in de leer bij de Amsterdamse (glas)schilder Jacob Lenartz, van wie geen werk bekend is. Vervolgens werkte hij, op voorspraak van de Amsterdamse kunstverzamelaar Jacob Rauwert, enkele jaren in het atelier van Cornelis Cornelisz van Haarlem om daar zijn opleiding te voltooien. Vermoedelijk was dat in de jaren 1587-1589. Van Mander vertelt dat Pietersz zich daarna drie of vier jaar als zelfstandig meester in Haarlem vestigde. Omstreeks 1594/95 verbleef de kunstenaar in Antwerpen. Daarna was hij enkele jaren in Rome. Omstreeks 1600 was hij terug in Amsterdam, waar hij de leermeester was van Pieter Lastman. Pietersz’ laatst bekende tekening dateert van 1608.2 Het jaar van zijn overlijden is onbekend.3
Van Thiel schreef aan Pietersz twaalf schilderijen, acht tekeningen en zes etsen toe, alsmede vier gravures naar zijn ontwerpen.4 Schapelhouman voegde daar nog een tekening aan toe.5 Hoogstwaarschijnlijk is dit echter slechts een klein deel van het oorspronkelijke oeuvre van de kunstenaar.
Noten
1 Van Mander 1604 (editie Miedema), fol. 293v. Deze biografie is gebaseerd op Van Thiel 1987, p. 355 en Van Thiel 1999, pp. 167-168.
2 Van Thiel 1987, p. 362.
3 Vermoedelijk overleed Pietersz vóór 1612, omdat de tekst bij zijn portret gegraveerd door Hendrick Hondius, dat dateert van ca. 1612, in de verleden tijd gesteld is, zie C. Schuckman in Turner 1996, dl. 24, p. 778.
4 Van Thiel 1987; Schapelhouman 2008, p. 177.
5 Schapelhouman 2008.
