Zittende vrouw schilderend in een interieur

Sinds zijn schenking van de door zijn vader nagelaten collectie Ploos van Amstel Knoef (2000), die meer dan vierduizend tekeningen van merendeels negentiende-eeuwse Nederlandse kunstenaars omvat, heeft Coen Schimmelpenninck van der Oye - al jarenlang voorzitter van de Stichting Museum Boijmans Van Beuningen - de afgelopen decennia regelmatig losse tekeningen geschonken ter toevoeging aan de ‘PAK collectie’. In 2010 en 2012 schonk hij onder andere drie tekeningen van verschillende kunstenaars, voorstellend schilders in hun atelier. Alleen van deze vrouwelijke schilderes is de naam helaas niet bijgeschreven. Of zij beroepsmatig schilderde of als amateur weten wij dus niet. Veel bekende vrouwelijke kunstenaars zijn er helaas niet uit de negentiende eeuw, hoewel sinds 1870 de academies voor beeldende kunsten evenals de belangrijkste kunstenaarsgenootschappen ook vrouwen toelieten. Promotieonderzoek van Hanna Klarenbeek (2012) heeft uitgewezen dat er in die eeuw ongeveer 1.100 professionele kunstenaressen in ons land werkzaam waren, naast 6.200 mannelijke. Het is in onze tekening moeilijk om haar leeftijd te schatten, daar de gelaatstrekken niet zijn gedetailleerd, maar zij lijkt jong. Het monumentale vertrek waarin zij zit te schilderen, met de hoge ramen met glas in lood, die bovenin naar binnen openstaan, is mogelijk thuis te brengen. Wie suggesties heeft, mag het de conservator laten weten. Wat zij aan het schilderen is, kunnen we niet zien omdat het doek op de ezel is afgewend, maar een stilleven of voorstelling uit het dagelijks leven liggen het meest voor de hand. Of zij kopieert iets. Zij schildert minutieus, te oordelen naar de schilderstok die zij onder haar linkerarm, tegelijk met palet en penselen vasthoudt. Deze diende om de schilderhand op te steunen, terwijl hij tegen de rand van het doek werd gehouden. [tekst: Albert Elen ]