La ville rouge (De rode stad)

Paul Delvaux (in 1944)

Vraag maar raak

Alessandra vroeg

Wat zijn de kleuren die hij gebruikte?
Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

Hoi Alessandra, helaas weten we niet precies welke pigmenten er zijn gebruikt door Paul Delvaux want dit hebben we simpelweg nog niet onderzocht. Dat gebeurt vaak pas als het kunstwerk gerestaureerd moet worden. Maar als je zelf een lijst opzoekt met de namen van pigmenten, zou je het dan misschien zelf kunnen herkennen? Succes! Sarie.
Char de Vries vroeg

Wat is de techniek van dit schilderij en wat is de functie van het schilderij?
Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

Hoi Char, de techniek vind je op de objectpagina op Collectie Boijmans Online onder 'specificaties'. Ik weet niet of je dit schilderij echt een functie kunt toekennen, het is immers geen gebruiksvoorwerp, maar er zit wel een bepaalde gedachte achter. Paul Delvaux streeft een visuele gedachtestroom na, een visuele vorm van poezie.Delvaux maakt vanaf de jaren 30 schilderijen waarop uiteenlopende motieven zoals skeletten, (half)naakte vrouwen, treinen, ruïnes en klassieke gebouwen naast elkaar worden geplaatst. Zijn doel is om een poëtisch geheel van alle onderdelen en figuranten te maken, als een ongeschreven gedicht, waarvan de exacte betekenis niet duidelijk is. Groeten, Rianne
Julia vroeg

Wordt er een specifieke stad bedoeld met de 'rode stad' nu te zien in Boijmans?
Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

Beste Julia, Delvaux vertelt zelf weinig over de motieven die in zijn werk voorkomen. Wel weten we dat hij in 1937 en in 1938 twee keer naar Italië reist en vanaf dat moment meer architectonische elementen in zijn schilderijen verwerkt. Maar de rode stad is waarschijnlijk geen specifieke stad. Delvaux zegt in een interview met Renilde Hammacher over zijn decors: "... Burgermanshuis in Boitsfort of Griekse tempel, trein, station of gashouder: het zijn allemaal slechts voorwendsels, ze dienen er alleen maar voor om een gevoel uit te drukken, een poëtisch gevoel voor tegenstellingen, waarin vooral contrast een rol speelt. Een gashouder te laten contrasteren met een Griekse tempel lijkt op het eerste gezicht absurd, maar indien men in deze contrastering slaagt, kan het subliem zijn." Groetjes Rianne en Tanja
Rens vroeg

Wat is de koopgeschiedenis van dit schilderij? Werd het voor privébezit geschilderd, of in opdracht van een verzamelaar? Wat was de initiële functie van dit schilderij?
Museum Boijmans Van Beuningen antwoordde

Beste Rens, 'La ville rouge' is door het museum gekocht van de Brusselse Mme. Jean Krebs in 1971. Voordat het schilderij in het bezit was van Mme. Jean Krebs, zat het schilderij in de collectie van Gaston Burssens (Gent). Voor het schilderij is geen opdrachtgever bekend. Voor Paul Delvaux is zijn schilderkunst een vorm van expressie: 'niet alleen het plezier om verf op een doek aan te brengen, maar ook het uitdrukking geven aan een gevoel, en met name een poëtisch gevoel'. Met vriendelijke groet, Tanja.

Laden...

Bedankt, je vraag is verzonden.

Helaas, er is iets mis gegaan met het verzenden van je vraag. Probeer het aub nog eens.

TMSFoto/MK/2782 (MK) met lijst_JT20160829.jpg

High-res beeldmateriaal aanvragen

Meer informatie

Specificaties

Titel	La ville rouge (De rode stad)
Materiaal en techniek	Olieverf op doek
Objectsoort	Schilderij > Schildering > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Locatie	Dit object is in het depot

Afmetingen	Hoogte 110 cm Breedte 195 cm Diepte 7 cm
Makers	Kunstenaar: Paul Delvaux
Inventarisnummer	2782 (MK)
Credits	Aankoop 1971
Collectie	Moderne Kunst
Verwervingsdatum	1971
Vervaardigingsdatum	in 1944
Signatuur	rechtsonder: P. Delvaux 12-43 1-44
Gerechthebbenden	© Fondation Paul Delvaux, St. Idesbald/Belgium, c/o Pictoright Amsterdam, 2018
Herkomst	Gaston Burssens, Gent; Jean Krebs, Brussel 1970-1971
Tentoonstellingen	Rétrospective Delvaux, Brussel (Palais des Beaux-Arts) 16.12.1944 – 14.01.1945 Paul Delvaux, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 13.04.1973 -17.06.1973 Androgyn: Sehnsucht nach Vollkomenheit, Hannover (Kunstverein Hannover) 08.02.1987 – 12.04.1987 Surrealisme uit de ‘Collectie Nederland’, Rotterdam (Kunsthal Rotterdam) 15.06.1996 – 15.09.1996 Van Ensor tot Delvaux: Ensor, Spilliaert, Permeke, Magritte, Delvaux, Oostende (Museum voor Moderne Kunst) 05.10.1996 – 02.02.1997 Paul Delvaux 1897-1994, Brussel (Koninklijk Museum voor de Schone Kunsten) 21.03.1997 – 27.07.1997 De Melancholieke Metropool. Stadsbeelden tussen magie en realisme, 1925-1950, Arnhem (Museum Voor Moderne Kunst Arnhem) 20.10.2013 – 23.02.2014 Collectie – surrealisme, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 11.02.2017 – 28.05.2017
Interne tentoonstellingen	Een prikkelcollectie (2000) Collectie - surrealisme (2017)
Externe tentoonstellingen	De Melancholieke Metropool: stadsbeelden tussen magie en realisme, 1925-1950 (2013) De wereld van Pyke Koch (2017) Dal nulla al sogno (2018) A Surreal Shock – Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2021) Only the Marvelous is Beautiful (2022) A Surreal Shock. Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2023) Dalí, Magritte, Man Ray and Surrealism. Highlights from Museum Boijmans Van Beuningen (2023) Surrealist Art - Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2021)
Onderzoek	Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen
Literatuur	E. Langui, L. Brandt Corstius, R. Hammacher-Van den Brande, Paul Delvaux, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 1973, pp. 131-132, cat.nr. 30 M. Butor, J. Clair, S. Hubart-Wilkin, Paul Delvaux. Catalogue de l’oeuvre peint, Brussel 1975, pp. 101-111, cat.nr. 132 B. Emerson, Delvaux, Antwerpen 1985, p. 118 U. Prinz, Androgyn. Sehnsucht nach Vollkommenheit, Berlijn 1986, p. 27 Een droomcollectie, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2017, cat.nr. 35
Materiaal	Doek > Bewerkte vezel > Vezel > Plantaardig materiaal > Organisch materiaal > Materiaal > Materiaal en techniek Olieverf > Verf > Kunstenaarsmateriaal > Materiaal > Materiaal en techniek
Object	Schilderij > Schildering > Tweedimensionaal object > Kunstvoorwerp
Geografische herkomst	België > West-Europa > Europa

Entry bestandscatalogus Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen

Auteur: Marijke Peyser

Na een eerdere reis naar Italië in 1937, bezoeken Paul Delvaux en zijn eerste vrouw, Suzanne Purnal, dit land in het voorjaar van 1938 opnieuw in gezelschap van vrienden. De indrukken die de schilder in Italië opdoet, verwerkt hij in zijn schilderijen. Zijn palet dat tot dan toe vrij somber was, wordt lichter. Architectonische elementen, die voorheen een ondergeschikte rol speelden, worden niet alleen nauwkeuriger weergegeven maar worden een belangrijk onderdeel in de compositie.^[1] In een aantal schilderijen uit de periode 1939-1942, komt het woord ‘stad’ zelfs voor in de titel.^[2]

In La ville rouge heeft Delvaux een voorhof van een tempel met Dorische zuilen uitgebeeld. Op de voorgrond staan twee vrouwen. Ze maken handgebaren, maar oogcontact is er niet. Iets verderop loopt een naakte jongen in gedachten verzonken. Het lijkt wel of hij geobserveerd wordt door het geraamte dat zich ophoudt bij de façade van het gebouw, rechts. De genoemde beeldelementen in dit schilderij uit 1944 zijn kenmerkend voor de surrealistische schilderijen van Delvaux. Het krachtige perspectief en de donkere schaduwen verwijzen naar het werk van Giorgio de Chirico, die Delvaux bewondert.

Het menselijke skelet en de verbeelding daarvan lopen lange tijd als een rode draad door het leven en het werk van Delvaux. Op de lagere school, in Sint-Gilles, is hij gefascineerd door de menselijke geraamten in de glazen kasten langs de wanden van het lokaal.^[3] Als hij in 1929-1930 het anatomische Musée Spitzner ontdekt op de Brusselse kermis, veroorzaakt dat een volledige omwenteling in zijn opvatting van de schilderkunst.^[4] Skeletten die Delvaux daar heeft gezien komen al in zijn vroege werken voor, weliswaar op bescheiden schaal.^[5] Tijdens de Tweede Wereldoorlog verblijft hij in Brussel, waar hij geregeld een bezoek brengt aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen.^[6] De menselijke geraamten die daar staan opgesteld fascineren hem. In zijn eerste aquarellen situeert hij de skeletten nog in een museale setting. Maar gaandeweg verwerkt hij het skeletmotief in allerlei situaties: zij bevinden zich in het atelier, in een kantoor, buiten op straat.^[7] In deze situaties is het opvallend dat de skeletten een houding aangenomen hebben alsof ze nog leven.^[8]

In de jaren vijftig plaatst Delvaux zijn skeletmotief ook in religieuze voorstellingen: zo verbeeldt hij de lijdensgeschiedenis van Christus met geraamten. Volgens de kunstenaar zouden zijn skeletten op die manier iets dramatisch, levends krijgen.^[9] De skeletten in deze werken gaven destijds veel aanstoot.^[10] Vele jaren later speekt Delvaux zich uit over de negatieve reacties: ‘Die protesten deden me niets. Ik heb nooit aan godslastering gedacht. De skeletten zijn niet zomaar skeletten maar levende wezens. Dat was mijn bedoeling.’^[11]

Noten

[1] Rotterdam 1973a, p. 21: Tijdens een interview met Renilde Hammacher-Van den Brande zegt de kunstenaar dat zijn belangstelling voor de klassieke cultuur werd gewekt tijdens zijn gymnasiale opleiding.

^[2] Zie bijvoorbeeld L’entrée de la ville, 1940; L’aube sur la ville, 1940; La ville inquiète, 1941.

^[3] Brussel 1997, p. 308.

^[4] Rotterdam 1973a, pp. 18-19.

^[5] Zie bijvoorbeeld La Vénus endormie, 1932.

^[6] Emerson 1985, p. 111.

^[7] Squelettes dans un bureau, 1944; Squelette dans l'atelier, 1944; L’appel, 1944.

^[8] Emerson 1985, p. 114.

^[9] Aldus Delvaux in een interview met Renilde Hammacher-Van den Brande, zie Rotterdam 1973a, p. 22.

^[10] Emerson 1985, p. 161.

^[11] Ibid.

Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen

Toon catalogustekst Verberg catalogustekst

Alles over de maker

Paul Delvaux

Antheit 1897 - Veurne 1994

Paul Delvaux studeerde aan de Academie des Beaux-Arts in Brussel. Zijn eerste schilderijen werden sterk beïnvloed door het Vlaams expressionisme van Gustave de...

Bekijk het volledige profiel