Landschap met Pan en Syrinx

Het museum bezit dertien tekeningen van Claude Gellée, ook (Le) Lorrain genaamd omdat hij in het Franse Lotharingen was geboren. Hij vertrok op jonge leeftijd naar Italië en is daar zijn verdere leven gebleven. Hij maakte veel studies naar de natuur - meestal in de omgeving van zijn woonplaats Rome - waarvan hij sommige thuis in het atelier verder uitwerkte. Ook tekende hij zorgvuldig gecomponeerde, geïdealiseerde fantasielandschappen. Lorrain maakte furore als landschapschilder en had een internationale klantenkring. Om vervalsingen tegen te gaan documenteerde hij elk schilderij voordat hij het afleverde door er een tekening van te maken, met de naam van de opdrachtgever. Deze tekeningen verzamelde hij in een album, zijn zogenoemde Liber Veritatis (boek der waarheid), dat later werd gegraveerd en uitgegeven.
Voor Lorrain was het landschap het hoofdonderwerp. De vaak toegevoegde Bijbelse of mythologische voorstelling was daaraan ondergeschikt, zoals ook in deze tekening. Een episode uit Ovidius’ Metamorfosen verhaalt hoe de mooie, maagdelijke riviernimf Syrinx op de oever van de Ladon werd achternagezeten door de opgewonden bosgod Pan met zijn bokkenpoten en hoorns. De nimf vluchtte in paniek en werd door de goden veranderd in riet, wat op de tekening te zien is achter de toekijkende riviergod. Pan greep het riet in plaats van de nimf, en maakte van enkele rietstengels een fluit die zijn attribuut werd. [tekst: Albert Elen]