Neptunus of Mercurius met putto

Auteur: Rosie Razzall

Deze tekening is een van de drie pen-en-inktstudies in Rotterdam die ooit tot de collectie van de Franse handelaar en verzamelaar Pierre-Jean Mariette (1694-1774) behoorden. De bladen zaten zeker tot 1906 op een van diens karakteristieke blauwe verzamelaarsmonturen bevestigd, want zo staan ze afgebeeld in de catalogus van de collectie van John Postle Heseltine (1843-1929).^[1] Helaas is het montuur inmiddels verloren gegaan, maar alle drie de tekeningen dragen links onder in de hoek nog wel Mariette’s verzamelaarsmerk (L.2097).

In de tijd dat de drie tekeningen nog in bezit waren van Mariette werden ze aan de Venetiaanse kunstenaar Paris Bordone toegeschreven en werd vermoedelijk ook de inscriptie ‘Paris Bordoné’ aan het grootste blad (I 203) toegevoegd. Tietze/Tietze Conrat, gevolgd door Rearick, Donati en Rosenberg,^[2] schreven echter alleen het grootse blad met zekerheid aan Bordone toe. De twee kleinere bladen (deze tekening en I 202) zijn zowel uitgevoerd in pen als gewassen inkt en zouden zeer wel van een andere hand kunnen zijn, zoals ook wordt gesuggereerd door de cirkelende, onderbroken pennenstreken in vergelijking met de dichter opeen geplaatste lijnen op het grootste, eigenhandige blad.

Tietze/Tietze Conrat merkten op dat de toewijzing moeilijk valt te beoordelen, dit vanwege het geringe aantal pen-en-inkttekeningen dat van Bordone is overgeleverd. Zoals veel van zijn Venetiaanse tijdgenoten tekende hij meestal in zwart en wit krijt op blauw papier; van zijn hand zijn slechts twee pen-en-inktstudies bekend, in Parijs^[3] en Erlangen,^[4] wat een stilistische vergelijking bemoeilijkt. Toch worden de drie Rotterdamse tekeningen gezien hun mythologische onderwerp tot één groep gerekend. Deze tekening toont een naakte god met een drietand die zich over een putto buigt.