Studie voor een heilige Sebastiaan

Auteur: Esmé van der Krieke

Deze vlotte pentekening geeft met vloeiende lijnen en scherpe diagonale arceringen een gespierd mannelijk figuur weer. Met zijn rechterarm boven het hoofd geheven en zijn linkerarm naar achteren gedraaid leunt hij in een wat ongemakkelijke houding tegen iets aan. Zijn voeten houdt hij bijeen. Tietze en Tietze-Conrat classificeerden de tekening als een typisch vroegzeventiende-eeuws werk van de Venetiaanse kunstenaar Palma Giovane.^[1]

De hier voorgestelde figuur toont de heilige Sebastiaan. De tekening komt overeen met enkele schilderijen waarin Palma rond 1610-1612 het martelaarschap van deze heilige verbeeldde.^[2] In die werken wordt hij aan een boom vastgebonden, met zijn voeten, net zoals in onze tekening bijeen, zijn ene arm omhoog geheven en zijn andere langs het lichaam. Hoewel de pose van de figuur in onze tekening niet exact gelijk is aan die in Palma’s overgeleverde schilderijen, waarin de heilige zijn lichaam of hoofd steeds net iets anders buigt of een andere arm omhooghoudt, is het toch aannemelijk dat de tekening in het oeuvre van Palma als voorbereidende studie voor een of meerdere van de genoemde schilderijen fungeerde. Hij was namelijk een zeer productief tekenaar en maakte voor één schilderij veel verschillende schetsen en studies. Opvallend is dat de Rotterdamse heilige Sebastiaan met enkel pen in inkt op papier is gezet, terwijl Palma in zijn tekeningen ook regelmatig gebruikmaakte van wassingen om schaduwen aan te geven. Aangezien die hier ontbreken is het plausibel dat onze tekening een vlugge studie is waarin de kunstenaar vooral naar de juiste houding van het lichaam heeft gezocht.

Op de achterzijde is een schets van een zittend figuur ten voeten uit in zwart krijt weergegeven.