Deze beker is gemaakt van een nautilusschelp. De schelp is afkomstig van een inktvis, de nautilus, met een uitwendig skelet in de vorm van een schelp. De exotische schelp is gevat in een verguld zilveren montuur. De voet is versierd met cartouches en bandwerk, de stam onder andere met draken.
Bovenop de beker zit Neptunus, de god van de zee, op een zeepaard. In de hand houdt hij een drietand vast, zijn vaste attribuut. Naast hem zijn twee tritons afgebeeld. Dit zijn mythologische wezens in de gedaante van een halve vis en een halve man. Ze hebben een blaasinstrument aan de mond en begeleiden de zeegod Neptunus.
Voorop de schelp is een vrouwenfiguur aangebracht. De manier waarop ze aan de buitenkant van de schelp is bevestigd doet denken aan het boegbeeld van een schip. De vergulde rand van de beker is aan beide kanten gegraveerd. Aan binnenkant is een scène van de Ontvoering van Europa ingegraveerd. Hiervoor diende een prent van Bernard Salomon als voorbeeld. De Griekse mythe vertelt dat Europa met haar vriendinnen op het strand was, toen er een prachtige stier op haar afkwam. Het was de oppergod Zeus die zichzelf in dit dier had veranderd. Europa ging op de rug van de stier zitten en zo werd zij ontvoerd naar het eiland Kreta, waar zij bleef wonen en drie zonen van de oppergod kreeg.
Dit bijzondere verzamelobject verenigt in feite de naturalia (objecten uit de natuur) en de artificialia (door mensen vervaardigde objecten), die in 17de-eeuwse rariteitenkabinetten bijeen werden gebracht.
Specificaties
| Titel | nautilusbeker |
|---|---|
| Materiaal en techniek | Nautilusschelp, zilver, vergulden, parelmoer, parel, halfedelsteen |
| Objectsoort |
Nautilusbeker
> Pronkbeker
> Pronkdrinkgerei
> Gelegenheidsservies
> Servies
> Stel
> Tafelgerei
> Keuken en huishouden
> Gebruiksvoorwerp
|
| Locatie | Dit object is in het depot |
| Afmetingen |
Hoogte 30 cm Breedte 11,3 cm Diepte 22 cm |
|---|---|
| Makers |
Edelsmid:
Anoniem
|
| Inventarisnummer | MBZ 185 (KN&V) |
| Credits | Bruikleen Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (NK-collectie), 1953 |
| Collectie | Kunstnijverheid & Design |
| Verwervingsdatum | 1953 |
| Vervaardigingsdatum | in circa 1590 |
| Merkteken | stadskeur Rotterdam jaarletter I (1590) meesterteken (onbekend) |
| Herkomst | Kremlin, Moskou (etiket no. 2371); coll. Dr. F. Mannheimer; Bruikleen (blijvend) van de dienst van Rijks verspreide kunstvoorwerpen NK 2964 (genoteerd op bodem) |
| Interne tentoonstellingen |
Futuro, utopie in constructie (2011) |
| Externe tentoonstellingen |
Boijmans bij de Buren - REMIX ROTTERDAM, Boijmans X Wereldmuseum (2020) |
| Onderzoek |
Toon onderzoek ALMA |
| Literatuur | afbeelding nr. 18: agenda Museum Boijmans van Beuningen 1985. (EN ROUTE) Kunstnijverheid: Middeleeuwen en Renaissance - 279, afb (zw/w) Bulletin van het Rijksmuseum te Amsterdam: jrg. I no. 1. (1953) Bulletin Museum Boijmans, Dl. I, nr. 3 (1954), Th. M. duyvene de Wit-Klinkhamer, Een Rotterdamse Nautilusbeker Frederiks, Dutch Silver IV, no 28, pl 36 Cat. Meesters in Zilver, Historisch Museum, no. 1, pag 10, rotterdam 1966 Antiek, nummer 7, C.J. du Ry, een nautilusbeker uit Rotterdam |
| Materiaal | |
| Object | |
| Techniek |
Vergulden
> Verguld
> Metalliseren
> Gemetalliseerd
> Af- en bedekken van oppervlakken
> Algemene techniek
> Techniek
> Materiaal en techniek
|
| Plaats van vervaardiging | Rotterdam > Zuid-Holland > Nederland > West-Europa > Europa |
| Geografische herkomst | Nederland > West-Europa > Europa |
