Auteur: Judith Niessen
Over de geboorteplaats en het geboortejaar van de Vlaamse schilder Joachim Beuckelaer is niets bekend, maar waarschijnlijk werd hij geboren in Antwerpen, de stad waar hij vermoedelijk zijn hele leven woonde en werkte.1 Hij was een leerling van Pieter Aertsen, die in 1542 met Beuckelaers tante getrouwd was. In 1560 werd Beuckelaer als zelfstandig meester ingeschreven in het Antwerpse Sint-Lucasgilde. Zijn vroegst bekende werken dateren uit dat jaar. Zijn laatste werken dateren uit het jaar 1574. Dit doet vermoeden dat hij in of kort na dat jaar overleed – volgens Van Mander werd hij maar ongeveer veertig jaar oud.2
Net als zijn leermeester Aertsen specialiseerde Joachim Beuckelaer zich in het schilderen van keukenstukken en marktstukken, met figuren in de buitenlucht of in een interieur – boeren, kooplieden, keukenmeiden – temidden van groenten, fruit, vis en gevogelte. Soms zijn deze keuken- en markttaferelen voorzien van Bijbelse scènes, zoals Christus in het huis van Martha en Maria. In zijn vroege jaren schilderde Beuckelaer een altaarstuk voor de kathedraal van Antwerpen, dat tijdens de beeldenstorm verloren ging, maar door Van Mander beschreven werd in zijn Schilder-boeck (1604).3 Ook schilderde Beuckelaer Bijbelse historiestukken voor particuliere opdrachtgevers.
De meeste aan Beuckelaer toegeschreven tekeningen zijn gedateerd en ontstonden in de periode 1560-1563. Daarnaast kunnen enkele olieverfschetsen aan hem worden toegeschreven die dateren van omstreeks 1565-1567. Enkele van Beuckelaers tekeningen zijn ontwerpen voor glasramen, zowel voor monumentaal glas als voor kleine ruitjes.4
Noten
1 Deze biografie is gebaseerd Turner 1996, dl. 3, pp. 887-888 (H. Buijs).
2 Van Mander 1604 (editie Miedema), fol. 238v.
3 Van Mander 1604 (editie Miedema), fol. 238r.
4 Zie voor tekeningen van Beuckelaer Kloek 1989, pp. 133-136, 153-164. Zie voor olieverfschetsen ook Amsterdam 1986, nr. 296.
