Auteur: Judith Niessen (2012-11-27)
Op 6 juli 1444 kocht Petrus Christus, geboren in Baarle, een dorp tussen Turnhout en Breda, het inwonerschap van de stad Brugge.1 Hij deed dit met als doel zich daar als schilder te kunnen vestigen. Het is onbekend hoe oud de schilder op dat moment was en ook weten we niet waar hij zijn opleiding had volbracht. Ergens tussen 1444 en 1463 trouwde Petrus Christus met Gaudicine, van wie we verder geen gegevens hebben. Samen met haar werd hij lid van de prestigieuse Broederschap van Onze-Lieve-Vrouwe van de Droge Boom. De leden van dit broederschap maakten deel uit van een bovenlaag van de Brugse bevolking. Daarnaast waren alle hertogen van Bourgondië erelid. Zijn lidmaatschap verschafte hem status en voorzag hem ongetwijfeld van aanzienlijke opdrachten. Vanaf 1467-68 is Petrus Christus ook gedocumenteerd als lid van het Broederschap van Onze-Lieve-Vrouwe ter Sneeuw, die een kapel had in de Brugse Onze-Lieve-Vrouwekerk.
Op basis van de administratie van dit broederschap over de periode van 2 september 1475 en 19 december 1476, waarin de kosten van de begrafenis van Petrus Christus beschreven staan, weten we dat Christus ergens in die jaren is begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Brugge. Zijn bastaardzoon Bastyaen werd ingeschreven als een onafhankelijk meester in het schildersgilde op 13 maart 1476, mogelijk met als doel de werkplaats van zijn vader na diens overlijden over te nemen. Dit suggereert dat Petrus Christus meer specifiek tussen 2 september 1475 en 13 maart 1476 moet zijn overleden. Ook Bastyaens werkplaats werd na zijn overlijden in 1500 weer overgenomen door zijn zoon, Petrus II Christus (1479-na 1530), die was vernoemd naar zijn grootvader.
De kern van het oeuvre van Petrus Christus bestaat uit negen gesigneerde en tussen 1446 en 1457 gedateerde schilderijen, waaronder het Portret van een Kartuizer monnik in New York.2 Christus’ schilderijen tonen een invloed van het werk van Jan van Eyck (actief vanaf 1422, overleden 1441) en zijn nauwgezette schildertechniek is verwant aan die van boekverluchters. Hij was een van de eerste schilders in de Nederlanden die gebruik maakte van het schilderen van perspectief aan de hand van een verdwijnpunt. Aan Petrus Christus wordt een wisselend aantal tekeningen toegeschreven. Terwijl bijvoorbeeld Maryan Ainsworth vier tekeningen toekent aan de meester, accepteren Georg Zeman en Fritz Koreny slecht een blad, De valkenier in Frankfurt.3
Noten
1 Deze biografie is gebaseerd op M.P.J. Martens, ‘Petrus Christus. A cultural biopgraphy’ in: New York 1994, pp. 15-19 met verwijzingen naar de oorspronkelijke bronnen en Ainsworth/Christiansen 1998, p. 394.
2 New York, Metropolitan Museum of Art, inv. nr. 49.7.19; New York 1994, nr. 5, ill.
3 Frankfurt am Main, Städel Museum, inv. nr. 725. ; Antwerp 2002, nr. 12, ill. Ainsworth in New York 1994, pp. 181-192; Zeman/Koreny in Antwerp 2002, nrs. 11-12.
