De toeschouwer confronteren met een onbestaanbaar beeld in een bedrieglijk echte techniek, daar hield Magritte van. De schutting in dit schilderij ziet er heel gewoontjes uit, maar die voetschoenen niet. Wat zij betekenen is een raadsel. Gewoonlijk wil een titel nog wel eens helpen als een voorstelling onbegrijpelijk is. Hier niet. De naam ‘Het rode model’ - rood? model? - draagt alleen maar bij aan de verwarring.
Specificaties
| Titel | Le modèle rouge III (Het rode model III) |
|---|---|
| Materiaal en techniek | Olieverf op doek |
| Objectsoort |
Schilderij
> Schildering
> Tweedimensionaal object
> Kunstvoorwerp
|
| Locatie | Dit object is in het depot |
| Afmetingen |
Breedte 136 cm Hoogte 183 cm Dikte 3,5 cm |
|---|---|
| Makers |
Schilder:
René Magritte
|
| Inventarisnummer | 2992 (MK) |
| Credits | Aankoop met steun van Stichting Museum Boijmans Van Beuningen, Vereniging Rembrandt, Cultuurfonds, Erasmusstichting, Stichting Bevordering van Volkskracht, 1979 |
| Collectie | Moderne Kunst |
| Verwervingsdatum | 1979 |
| Vervaardigingsdatum | in 1937 |
| Signatuur | linksonder: Magritte |
| Verzamelaar | Edward James |
| Herkomst | Edward James, Chichester 1937-1964; Edward James Foundation, Chichester 1964-1979 |
| Tentoonstellingen | Surrealists from the Edward James Collection, Dalí, Tchelitchew, Chirico, Magritte, Worthing (Sussex, Museum and Art Gallery) 12.10.1963 – 09.11.1964, Eastbourne (Towner Art Gallery) 18.01.1964 – 23.02.1964 Der Surrealismus, München (Haus der Kunst) 11.03.1972 – 07.05.1972, Parijs (Musée des Arts Déecoratifs) 09.06.1972 – 06.08.1972 Magritte: A Retrospective Loan Exhibition, Londen (Marlborough Fine Art) 01.10.1973 – 01.11.1973 Surrealisme uit de ‘Collectie Nederland’, Rotterdam (Kunsthal Rotterdam) 15.06.1996 – 15.09.1996 Rétrospective René Magritte, Brussel (Koninklijk Museum voor de Schone Kunsten) 06.03.1998 – 28.06.1998 Magritte and Contemporary Art: The Treachery of Image, Los Angeles (Los Angeles County Museum of Art) 10.12.2006 – 04.05.2007 Surreal Things. Surrealism and Design, Londen (Victoria and Albert Museum) 29.03.2007 – 22.07.2007, Vreemde Dingen. Surrealisme en design, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 29.09.2007 – 13.01.2008, Cosas del Surrealismo, Bilbao (Guggenheim Museum Bilbao) 29.02.2008 – 07.09.2008 Magritte: The Mystery of the Ordinary, 1926-1938, New York (Museum of Modern Art) 28.09.2013 – 12.01.2014, Houston (The Menil Collection) 14.02.2014 – 01.06.2014, Chicago (The Art Institute of Chicago) 24.06.2014 – 13.10.2014 Surreal Encounters: Collecting the Marvellous. Dalí, Ernst, Magritte and Miró from the Collections of Edward James, Roland Penrose, Gabrielle Keiller and Ulla and Heiner Pietzsch, Edinburgh (Scottish National Gallery of Modern Art) 04.06.2016 – 11.09.2016, Dalí, Ernst, Miró, Magritte… Surreale Begegnungen aus den Sammlungen Roland Penrose, Edward James, Gabrielle Keiller, Ulla und Heiner Pietzsch, Hamburg (Hamburger Kunsthalle) 07.10.2016 – 22.01.2017, Gek van surrealisme. Dalí, Ernst, Magritte, Miró… uit de collecties van Roland Penrose, Edward James, Gabrielle Keiller en Ulla en Heiner Pietzsch, Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen) 11.02.2017 – 28.05.2017 |
| Interne tentoonstellingen |
Een prikkelcollectie (2000) De Collectie Verrijkt (2011) Gek van surrealisme (2017) De collectie als tijdmachine (2017) |
| Externe tentoonstellingen |
Magritte: The Mystery of the Ordinary 1926-1938 (2013) Dalí, Ernst, Miró, Magritte... (2016) Surreal Encounters - Collecting the Marvellous (2016) Magritte, Broodthaers & de hedendaagse kunst (2017) Surrealist Art - Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2021) Only the Marvelous is Beautiful (2022) Dal nulla al sogno (2018) Dalí, Magritte, Man Ray and Surrealism. Highlights from Museum Boijmans Van Beuningen (2023) A Surreal Shock – Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2021) A Surreal Shock. Masterpieces from Museum Boijmans Van Beuningen (2023) |
| Onderzoek |
Toon onderzoek Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen |
| Literatuur | afbeelding nr; 37: agenda Museum Boijmans van Beuningen 1983. (Kunst Collecties) L. Scutenaire, E. Langui, Magritte. Retrospective Loan Exhibition, tent.cat. Londen (Marlborough Fine Art), 1973, p. 40, cat.nr. 35 D. Sylvester, Magritte, Londen 1992 , p. 244 D. Sylvester, S. Whitfield, René Magritte, catalogue raisonné, vol. II, Oil Paintings and Objects 1931-1948, Antwerpen 1993, p. 237, cat.nr. 428 N. Coleby, A Surreal Life: Edward James 1907-1984, tent.cat. Brighton (Brighton Museum & Art Gallery), 1998, p. 26 G. Ollinger-Zinque, F. Leen, (red.), René Magritte 1898-1967, tent.cat. Brussel (Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België), 1998, p. 132 M. Draguet, Voici Magritte: gouaches, collages, tekeningen, studies, schilderijen, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2006, p. 78 G. Wood (red.), Surreal Things; Surrealism and Design, tent.cat. Londen (Victoria and Albert Museum), Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), Bilbao (Guggenheim Museum), Londen 2007, pp. 274-275, cat.nr. 11 G. Wood, T. te Duits (red.), Vreemde dingen: Surrealisme en design, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2007, pp. 112-113 P. Allmer, René Magritte. Beyond painting, Manchester 2009, pp. 10, 26, 38, 64, 183 A. Umland (red.), Magritte. The Mystery of the Ordinary 1926-1938, tent.cat. New York (The Museum of Modern Art), Houston (The Menil Collection), Chicago (The Art Institute of Chicago), New York 2013, pp. 196-297, afb. 116 S. van Kampen-Prein (red.), Gek van surrealisme. Dalí, Ernst, Magritte, Miró… uit de collecties van Roland Penrose, Edward James, Gabrielle Keiller en Ulla en Heiner Pietzsch, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2017, pp. 45, 173, 174, 177, 196, 200, cat.nr. 63 Een droomcollectie, tent.cat. Rotterdam (Museum Boijmans Van Beuningen), 2017, cat.nr. 62 |
| Materiaal | |
| Object | |
| Geografische herkomst | België > West-Europa > Europa |
Entry bestandscatalogus Een droomcollectie - Surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen
Auteur: Marijke Peyser
Op 28 januari 1937 nodigt de exentrieke Engelse verzamelaar en mecenas Edward James René Magritte uit om twee maanden bij hem te verblijven in zijn huis aan Wimpole Street 35 in Londen.[1] Deze uitnodiging loopt vooruit op een belangrijke opdracht voor Magritte: het maken van een drieluik voor de balzaal van James’ Londense woning.[2] Het betreft de hier getoonde Le modèle rouge III, La jeunesse illustrée – beide in de tweede helft van de jaren zeventig door Museum Boijmans Van Beuningen verworven van de Edward James Foundation – en Au seuil de la liberté (1937), dat zich nu in The Art Institute of Chicago bevindt. Van dit laatste werk bezit Museum Boijmans Van Beuningen een kleinere, horizontale versie uit 1930 (Au seuil de la liberté).
Over het zakelijke deel van de opdracht is gecorrespondeerd door James en de schrijver-dichter, uitgever en kunsthandelaar E.L.T. Mesens.[3] Tot nog toe zijn slechts weinig documenten over de opdracht aan het licht gekomen. Een aantal belangrijke details blijft daarom onbekend, zoals wie de onderwerpen en afmetingen suggereerde en waar de schilderijen zouden worden geplaatst. Een cruciaal, maar tot voor kort over het hoofd gezien detail, is het gebruik van het Franse woord panneaux, panelen, in plaats van paintings in de vroegste correspondentie tussen James en Magritte wanneer zij spraken over de drie werken.[4] Dit suggereert dat ze de drie werken als een eenheid voor ogen hadden, een gebruik dat teruggaat naar traditionele decoratieve wandversieringen gebaseerd op historische of mythologische onderwerpen die specifiek gemaakt worden voor een interieur.
De aanwezigheid van deze drie schilderijen in James’ balzaal wordt bevestigd door de Britse surrealist en kunstverzamelaar Roland Penrose. Hij was te gast in Wimpole Street tijdens Magritte’s verblijf in Londen en had diens doeken met eigen ogen gezien: ‘De schilderijen hingen langs de wanden van de balzaal achter eenrichtingsspiegels en waren alleen te zien als het licht achter het glas werd aangedaan’.[5] Op 18 april 1937 schrijft James, na afloop van een soiree een enthousiaste brief aan Magritte over de reacties van gasten op de werken: ‘Uw schilderijen veroorzaakten een enorme sensatie op mijn bal. Het doek La jeunesse illustrée leidde tot een groot aantal bekeringen onder de Engelse jongelui tot het surrealisme. Maar belangrijker is het feit dat de menselijke laarzen grote indruk maakten op de jeugdige, dansende stelletjes gestoken in hun kapitalistische schoeisel’.[6]
Le modèle rouge III is het linkerdeel van het drieluik, met in het midden Au seuil de la liberté en rechts La jeunesse illustrée.[7] Magritte maakte drie versies van Le modèle rouge.[8] In zijn lezing ‘La ligne de vie’ die hij in 1938 in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen houdt, vertelt de kunstenaar dat het idee voor de compositie als de oplossing van een ‘probleem’ kan worden gezien.[9] Dit ‘probleem’ verwijst naar het ‘monsterlijke’ van gewoontes en de vanzelfsprekendheid die eruit voortkomt. Het gaat hier om ‘het gemak waarmee een menselijke voet in een leren schoen geplaatst kan worden, de metamorfose die vervolgens plaatsvindt en die wordt verbeeld door het dicht bij elkaar zijn van een dode en een levende huid’.[10]
Noten
[1] Zie Sylvester 1993a, p. 5. Magritte blijft uiteindelijk twee weken, zie: New York/Houston/Chicago 2013-2014, pp. 195 en 208, noot 7.
[2] Tot zijn spijt kreeg Magritte geen exclusief contract met James, zoals deze wel met Dalí had afgesloten, zie nr. 16.
[3] New York/Houston/Chicago 2013-2014, p. 208, noot 8: Op 5 februari 1937 bevestigt James in een brief aan Mesens dat Magritte 250 Engelse ponden zal ontvangen voor de opdracht. James levert het benodigde schildersmateriaal als Magritte de reiskosten voor zijn rekening neemt. Zie Sylvester 1993b, p. 51.
[4] Zie New York/Houston/Chicago 2013-2014, p. 196.
[5] Sylvester 1993b, p. 53.
[6] New York/Houston/Chicago 2013-2014, p. 199.
[7] Zie Rotterdam 2017, p. 175.
[8] De andere versies bevinden zich thans in het Centre Pompidou, Parijs en Moderna Museet, Stockholm.
[9] Zie Sylvester 1992b, pp. 205-207.
[10] Brussel 1997, p. 48.
Alles over de maker
René Magritte
Lessen 1898 - Schaarbeek 1967
René Magritte studeerde aan de Academie des Beaux-Arts te Brussel. Hij begon als patroontekenaar bij een tapijtfabriek en met het ontwerpen van reclameaffiches...
Bekijk het volledige profiel
