Taddeo Zuccaro tekent bij maanlicht in het huis van Calabrese

Auteur: Surya Stemerding

Dit is een contemporaine kopie naar een van de originele scènes uit Het leven van Taddeo Zuccaro in Los Angeles.^[1] De compositie toont een in nachtkleding gehulde, jeugdige Taddeo die bij maanlicht aan het tekenen is. De toewijding van de jongen blijkt uit het feit dat hij maar één pantoffel draagt, haastig aangetrokken om geen tijd te verliezen, en uit de voorstellingen die hij bij gebrek aan papier op de luiken heeft getekend. De oorspronkelijke tekening van Federico werd meerdere malen gekopieerd; zo zijn er nog twee andere contemporaine kopieën die zich in Oxford^[2] en Florence bevinden.^[3]

Van de drie kopieën is die in Rotterdam waarschijnlijk de beste. Hoewel het contrast hier minder uitgesproken is dan in het origineel en de schaduwen wat bleker zijn, heeft de anonieme tekenaar Federico’s compositie tot in detail overgenomen. Diens levendige arceringen en scherpe contrasten ontbreken meestal in kopieën naar werken uit de Taddeo-serie, zoals bijvoorbeeld het geval is in de tekening naar Taddeo’s terugkeer naar Rome die zes jaar geleden op de kunstmarkt verscheen.^[4] Ook zijn deze kopieën meestal vrij onzorgvuldig vervaardigd, met inscripties die zelden correct zijn overgenomen. In het Rotterdamse blad echter komt ieder element, inclusief de tekeningen op de luiken, volledig overeen met het origineel, en zijn zelfs de inscripties nagenoeg identiek. De nauwelijks zichtbare, gekromde lijnen linksonder en rechtsonder in de compositie bewijzen dat het blad oorspronkelijk was ingelijst in de typische haltervorm van het origineel uit de Taddeo-serie, maar later tot een rechthoek werd bijgesneden.^[5]

Niet alleen de symbolische portretten voor de Sala del Disegno van het palazzo werden gecombineerd met gedichten, zo ook de scènes uit Het leven van Taddeo waarvoor  Federico korte verzen schreef.^[6] De tekst bij Taddeo tekent bij maanlicht die in Los Angels wordt bewaard, spoort de kijker aan om het voorbeeld van Taddeo te volgen en zich te verdiepen in de tekenkunst, zelfs ’s nachts: ‘Nota l’essempio qui del’fratel’mio / Cosi si studia, ve come discaccia / Da gl’occhi il sonno, e da se l’otio rio’ (Zie hier het voorbeeld van mijn broer / Hoe hard hij studeert, zie hoe hij verjaagt / De slaap uit zijn ogen en de hardnekkige luiheid uit zichzelf). Op de verso van het Rotterdamse blad staat ook een inscriptie,^[7] en hoewel deze vergelijkbaar is met de tekst op de tekening in Los Angeles, is deze niet identiek: ‘Nota l’esempio qui del frattel’mio / Cosi si [s]tudia, ve ce che si acorta / mente discaccia… l’...bl…[?]’ (Zie hier het voorbeeld van mijn broer / Hoe hard hij studeert, zie wat hij beseft / de geest verjaagt…).^[8]