Figuurstudies

Auteur: Surya Stemerding

In de Collectie Koenigs was dit dubbelzijdige studieblad opgenomen als Noord-Italiaans in de stijl van Paolo Veronese (1528-1588). De toeschrijving aan Perino del Vaga is van Philip Pouncey.^[1] De vlugge, gekromde penlijnen en de drukke mise-en-pages zijn karakteristiek voor deze kunstenaar van wie zich vergelijkbare studiebladen in New York en Michigan bevinden.^[2] Op basis van stilistische kenmerken en overeenkomsten met zijn geschilderd werk is de toeschrijving aan Perino del Vaga bevestigd door Parma Armani (2001).^[3]

De vierregelige, eigenhandige tekst bovenaan het blad beschrijft het draperen van vrouwelijke gewaden teneinde deze zo aantrekkelijk mogelijk af te kunnen beelden. Op de keerzijde van het blad wordt de beschrijving gevisualiseerd in verschillende figuurstudies met draperieën rondom de hals, armen en buste.

De twee worstelende putti met de grijze wassingen zijn gerelateerd aan die op een studieblad van Perino in Berlijn.^[4] Dit brengt ze mogelijk in verband met zijn voorstudies voor de Spalliera del Giudizio (1541), een beschilderd wandkleed dat volgens Vasari (1550) onder Michelangelo’s Het laatste oordeel in de Sixtijnse Kapel moest komen te hangen.^[5]  

De twee zittende vrouwen in het onderste deel van het blad zijn verwant aan decoratieve figuren, zoals de muzen onder de tondo met De blindmaking van Elymas (1545-1547) in de Sala Paolina in het Castel Sant’Angelo te Rome. Ze wijken af van de studies op de keerzijde door het gebruik van wassingen. Links van de twee vrouwen is een kleine studie voor Het offer van Isaac zichtbaar, mogelijk bedoeld voor de voorstelling, geschilderd rond 1527, bovenin een van de compartimenten van het kruisgewelf van de Pucci-kapel in de Trinità dei Monti te Rome.^[6]

De keerzijde is volgetekend met dertien studies van vrouwen in uiteenlopende gewaden, figuurstudies die vergelijkbaar zijn met een dubbelzijdig betekend blad in Boedapest.^[7] Vooral de zittende figuur linksboven op de keerzijde doet sterk denken aan de figuur in het midden op de verso van de Rotterdamse tekening. Lange, krullende haren wapperen in beide tekeningen naar links. De figuur houdt haar uitgestrekte rechterarm schuin naar beneden en de linkerarm teruggebogen naar het lichaam. De pofmouwen zijn gelijkend, alsook de halslijn van het gewaad. Beide tekeningen zijn voorbereidende studies voor Perino’s schilderingen op het plafond en de pendentieven van het atrium van Palazzo Doria Pamphilj in Genua (1528-1530), waarmee het blad in Boedapest reeds eerder in verband is gebracht.^[8]

Parma Armani (2001) dateert het blad in Rotterdam in Perino’s laatste jaren op basis van een vermoede connectie met de ontwerpen voor het fresco boven de deur in de Sala Paolina in Castel Sant’Angelo.^[9] Vanwege bovengenoemde relatie met de geschilderde decoraties in Genua en Rome wordt hier evenwel een ruime datering tussen 1527 en 1541 aangehouden.