Imaginary Portrait of a Man

Jacob Matham (in 1606)

Thank you. Your question has been submitted.

Unfortunately something has gone wrong while sending your question. Please try again.

Request high-res image

More information

Specifications

Title	Imaginary Portrait of a Man
Material and technique	Black chalk, red chalk (in places), indented for transfer (partial, the head), framing lines with the pen in brown ink
Object type	Drawing > Two-dimensional object > Art object
Location	This object is in storage

Dimensions	Height 276 mm Width 191 mm
Artists	Draughtsman: Jacob Matham
Accession number	JMat 2 (PK)
Credits	Purchased 1933
Department	Drawings & Prints
Acquisition date	1933
Creation date	in 1606
Signature	'Maetham fecit 1606' signed and dated (at centre left, in black chalk)
Watermark	coat of arms (mirror image) of an unidentified family (Baden-Hochberg according to Briquet vol. 1, p. 89, but this family has another coat of arms)(quarterly: bend in 1 and 4, rampant lion in 2, half of an emerging lion on waves in 3), initials BL in ligature beneath (vH, 8P, folio)(complete, 73x53 mm, on P4-5 from the left, same type (with initials BL) found in a drawing by Abraham Bloemaert in Museum Boijmans Van Beuningen, inv. MB 1980/T 2, and (fragmented) in one by Cornelis Claesz. Van Wieringen, inv. CCW 1), similar to Briquet 1075 (probably papermaker BL in Ettlingen, below Karlsruhe, county of Baden, Germany; doc. 1589-1601 but used well into the 17th c., o.a. doc. Utrecht 1589-1602, Leiden 1597; Briquet vol. I, p. 89)) and Heawood 602-604 (with other initials; doc. resp. Holland 1604, 1611, 1627) and 605 (without the bend but with the same initials BL in ligature; doc. Holland 1611). [AE] [for images click thumbnails above the 'zoom in' option]
Inscriptions	'238' (at lower right, in black chalk), 'O.2’ (verso, centre, in pencil), 'Jacob Matham' (verso, at lower centre, in pencil), '275xT' and 'fßds' (verso, at lower right, in pencil)
Mark	none
Provenance	Edward Habich, Kassel, his sale, Stuttgart (Gutekunst), 27-29 April 1899, no. 436 (Jan Matham), RM 20 to Gut[ekunst] [copy RKD]; Art dealer Franz Meyer, Dresden, 1906; Henri Duval, Liège, by whom (?) sold (Henri Duval et al.) Amsterdam (Muller), 22-23 June 1910, no. 247, fl. 23.- to De Vries [copy RKD]; Michiel Onnes van Nijenrode (1878-1972), Breukelen, his sale, Amsterdam (Muller), 7 July 1933, no. 775; acquired by the museum in 1933
Exhibitions	Paris 1974, no. 66; Rotterdam 2010-2011 (coll 2 kw 8-9); Paris/Rotterdam 2014, no. 85
Internal exhibitions	De Collectie Twee - wissel VIII, Prenten & Tekeningen (2010) De Collectie Twee - wissel IX, Prenten & Tekeningen (2011) Vroege Nederlandse tekeningen - Van Bosch tot Bloemaert (deel 2) (2015)
External exhibitions	Bosch to Bloemaert. Early Netherlandish Drawings from the Museum Boijmans Van Beuningen (2014) Bosch to Bloemaert. Early Netherlandish Drawings (2017)
Research	Show research Netherlandish Drawings of the Fifteenth and Sixteenth Centuries
Literature	Meyer 1906, no. 116; Jaarverslag 1933, p. 6
Material	Paper > Vegetable material > Organic material > Material > Material and technique Black chalk > Chalk > Artist's material > Material > Material and technique Pen > Artist's material > Material > Material and technique Red chalk > Chalk > Artist's material > Material > Material and technique Brown ink > Ink > Artist's material > Material > Material and technique
Object	Drawing > Two-dimensional object > Art object
Technique	Indenting > Indented > Drawing technique > Technique > Material and technique Indenting > Indented > Drawing technique > Technique > Material and technique
Geographical origin	The Netherlands > Western Europe > Europe

Entry catalogue Netherlandish Drawings of the 15th and 16th Centuries.

Author: Yvonne Bleyerveld

This description is currently only available in Dutch.

In navolging van zijn stiefvader en leermeester Hendrick Goltzius tekende Jacob Matham in de eerste decennia van de zeventiende eeuw diverse fantasieportretten van mannen – en een enkele vrouw – met uitheemse kleding of interessante hoofddeksels (zie inv. nr. MB 1743).¹ Deze tekening is daarvan een treffend voorbeeld. Het is het enige bekende fantasieportret van Matham dat niet in pen en inkt, maar in zwart en rood krijt werd uitgevoerd. De man draagt een bonnet met opgeslagen rand en kleppen die over zijn oren vallen. De vormen van zijn gezicht en de muts zijn weergegeven in parallelle en gekruiste dunne krijtlijnen. De contouren van de man zijn met dikkere krijtlijnen getekend. Met rood krijt zijn hier en daar in het gezicht, de hals en op de vingers accenten aangegeven om het portret levensechter te maken. De kleding, de hand van de man en de achtergrond zijn in snelle, schetsmatige krijtlijnen opgezet.

Wat betreft het type voorstelling – een mansportret en profil – doet dit portret denken aan Mathams Hoofd van een man met een muts met kwast in Edinburgh, dat hij een jaar later, in 1607, tekende in pen en bruine inkt, waarbij hij de stijl van een gravure imiteerde.² Dit portret van een man met een scherpe neus en een uitstekende kin die een fantasiemuts met een kwastje draagt, is door een anoniem graveur in prent gebracht.³ Ook de Rotterdamse tekening is gedeeltelijk doorgriffeld, vermoedelijk om de voorstelling over te brengen op een koperplaat. Een prent naar dit portret is echter niet bekend.

Het gebruik van zwart en rood krijt zal Matham aan Goltzius hebben ontleend, die na zijn terugkeer uit Italië in 1591 deze twee kleuren krijt regelmatig gebruikt voor portretten, al dan niet in combinatie met andere kleuren krijt of waterverf (zie ook inv. nr. H 5).⁴ Een tekening uit 1595 die Matham in Rome maakte, Het atelier van de beeldhouwer, is bijvoorbeeld ook in een combinatie van zwart en rood krijt uitgevoerd.⁵ Ook van Jan Harmensz Muller, die in de jaren 1590 beïnvloed werd door Goltzius en het Haarlems maniërisme, kennen we een fantasiekop in zwart en rood krijt.⁶

Footnotes

¹ Bijvoorbeeld: Portret van een jonge man, gedateerd 1600, Warschau Universiteitsbibliotheek, inv.no 2b.d.482, zie Warschau 1967, nr. 22. Neptunus, gedateerd 1602, Wenen, Graphische Sammlung Albertina, inv.nr. 15108; Benesch 1928, nr. 398. Portret van Jan Govertsen, Leiden, Universiteitsbibliotheek Leiden, Prentenkabinet, inv.nr. PK-T-1644. Fantasieportret van een man (Hannibal), gedateerd 1614, Braunschweig, Herzog Anton Ulrich-Museum, inv.nr. Z. 1520, Widerkehr 1993, p. 243, fig. 156. Vrouw in een fantasiekostuum, Amsterdam, Rijksmuseum inv.nr. RP-T-1959:265, Schapelhouman 1987, nr. 57.

² Edinburgh, National Gallery of Scotland, inv.nr. D 2838; Andrews 1985, dl. 1, p. 51, dl. 2, fig. 341; Widerkehr 1993, pp. 243-244, fig. 154; Edinburgh 2008, nr. 23, pl. 3.

³ TIB dl. 3 (Commentary), p. 371, nr. 90; Widerkehr 1993, pp. 244, fig. 155. Een andere prent met een fantasieportret naar ontwerp van Jacob Matham is een houtsnede van Christoffel van Sichem I uit 1613, New Hollstein 2007-08, nr. 386.

⁴ Zie bijvoorbeeld Amsterdam/New York/Toledo 2003, pp. 148-149 en nrs. 47-50, 94. Zie ook Boon 1992, nr. 109, Head of a man with a beard.

⁵ Brussel, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, De Grez 1913, nr. 2428, met signatuur en datering ‘Maetham F in Roma .95.’.

⁶ Amsterdam, Rijksmuseum, inv.nr. 1954:285; Schapelhouman 1987, nr. 63.

Show research Netherlandish Drawings of the Fifteenth and Sixteenth Centuries

Show catalogue entry Hide catalogue entry

All about the artist

Jacob Matham

Without a time slot you cannot visit the depot

Join as a Friend

View the collection

Search for artworks in the collection

Select type of education

Latest update

View of the Dom Tower in Utrecht From the West

Still Life with Glass under the Lamp

Portrait of Jacqueline in a Straw Hat

Reclining Female Nude on a Dolphin