‘De toren van Babel’ was onlangs te zien in Tokio en Osaka, Japan. Daar werd het schilderij bekeken door meer dan 660.000 Japanners. Zij konden gemiddeld 7 seconden naar het werk kijken. Dit weerhield de Japanners er niet van om wezenlijk anders naar de toren te kijken. Zij vroegen zich af of de toren echt heeft bestaan, hoe hoog die zou zijn en wat er binnenin de toren te zien zou zijn.
Nu hangt het iconische schilderij van Pieter Bruegel (in c. 1568) weer in Rotterdam, in Museum Boijmans Van Beuningen en kunnen bezoekers net zo lang naar het werk kijken als ze willen. Geïnspireerd op de kijkwijze van de Japanners interviewden wij ons publiek over ‘De toren van Babel’. Hoe kijken zij naar het werk?
Boijmans interviewt Willem Tieleman over ‘De toren van Babel’
Willem Tieleman is eigenaar van de bekendste toren van Rotterdam, de Euromast. De Rotterdamse ondernemer is ook een liefhebber en verzamelaar van kunst. Bij binnenkomst vertelt hij meteen over een werk van een kunstenares dat hij op het oog heeft en dat hem doet denken aan ‘De toren van Babel’. Willems kijk op kunst vertaalt zich in een persoonlijke ontleding van het topstuk van Pieter Bruegel.
'De emotie slaat toe als ik aandachtig kijk. De rode gloed in het schilderij roept deze emotie op.'
Hoe kijk je naar dit kunstwerk?
Ik ga altijd op mijn gevoel af en neem de tijd om naar kunst te kijken. Dit werk zou niet in mijn huis kunnen hangen, maar toch raakt de schoonheid van het werk me. Ik merk dat ik het mooier vind dan ik in eerste instantie dacht. De emotie slaat toe als ik aandachtig kijk. De rode gloed in het schilderij roept deze emotie op. Het is gevoelsmatig niet altijd even gemakkelijk om naar kunst te kijken. Het is zo gedetailleerd dat je nooit kunt ophouden met kijken en hoe langer je kijkt, hoe meer je van ‘De toren van Babel’ gaat houden.
Welk detail grijpt je aandacht?
Ik word gegrepen door de rode en grijsachtige strepen. Deze details roepen vragen op. Is het lichtinval? Waarom lopen ze over de toren? De haven trekt ook meteen mijn aandacht. Misschien is dat wel mijn opportunisme of zelfs chauvinisme waardoor ik de haven meteen link aan Rotterdam. De bedrijvigheid van de schepen die binnen komen, vind ik ook interessant. Het is duidelijk dat de toren veel materiaal nodig heeft en dat de schepen voorzien in die vraag.
'Ik word gegrepen door de rode en grijsachtige strepen. Deze details roepen vragen op.'
Hoe zou je ‘De toren van Babel’ beschrijven aan iemand die het werk niet heeft gezien?
Als een kleurrijke, lege en scheve toren die naar de hemel reikt. De toren is zo hoog dat het zelfs door het wolkendek breekt. Het rood van de verse bakstenen die afgeven is noemenswaardig. Het is ook een verdrietige voorstelling omdat ze nog niet klaar zijn met bouwen. Hierdoor zijn er alleen werklui te zien. En ik kan de toren niet los zien van Rotterdam, dat is toch een soort trouw aan je eigen stad en hierdoor maak je snel de link met de Rotterdamse haven en de Euromast.
‘BABEL – Oude meesters terug uit Japan’ is nog tot en met 21 mei 2018 te zien in Museum Boijmans Van Beuningen. Tot en met 21 mei bezoek je de twee torens van Rotterdam met korting.