Home Nieuws Bouwen en onderzoekend kijken in de tentoonstelling Babel – oude meesters terug uit Japan

8 May 2018

Bouwen en onderzoekend kijken in de tentoonstelling Babel – oude meesters terug uit Japan

De toren van Babel is een zestiende-eeuws meesterwerk van Pieter Bruegel (I), Brueghel circa 1526/1530 - Brussel 1569. Op het schilderij staat een toren die tot in de hemel rijkt met overal minuscule figuurtjes die je alleen van heel dichtbij goed kan zien. Bij de tentoonstelling 'Babel – oude meesters terug uit Japan' ontwikkelden we daarom hulpmiddelen om bezoekers naar details op de kunstwerken te laten kijken. Ook is er een bouwplek, waar torenbouwers van nu aan de slag kunnen.

Naar Japan
In westerse ogen is de Toren van Babel een weergave van het Bijbelse verhaal over de bouw van de toren en de daaropvolgende spraakverwarring. Maar toen een half miljoen Japanners ernaar keken bleek het ook een architectonisch wonder. Dat het Bijbelverhaal niet in zijn geheel in het schilderij is terug te vinden, heeft de Japanners niet gedeerd. Zij bleken met name geïntrigeerd te zijn door het realiteitsaspect en vonden het belangrijk dat het schilderij alle details heeft die nodig zijn om de voorstelling kloppend te maken. Met andere woorden: dat de toren daadwerkelijk zo gebouwd had kunnen worden. De Japanners hebben ook niet geschroomd om Bruegels concrete beeld als vertrekpunt te gebruiken voor hun eigen fantasie. Onder andere met geanimeerde video’s, een tekening van de bekende mangakunstenaar Katsuhiro Otomo (1954) en allerlei merchandise.

Onderzoekend kijken

Ook in Nederland wilden we die gedetailleerde blik stimuleren bij bezoekers. Daarom vonden we het belangrijk dat mensen de Toren van Babel tot in detail kunnen bekijken. Ook de vele details op verschillende prenten in de tentoonstelling wilden we graag uitlichten. Om dit te bereiken hebben we touchscreens aan de tentoonstelling toegevoegd met hoge resolutie afbeeldingen van een aantal kunstwerken. Het leuke aan een groot scherm is dat bezoekers ook met anderen mee kunnen kijken, zo ontstaat een gezamenlijke kijk-ervaring. Daarnaast wordt het onderzoekend kijken gestimuleerd met schematische tekeningen die door bezoekers aangevuld kunnen worden met de details die ze waarnemen en eventueel ook kunnen worden ingekleurd.

Touchscreen in de tentoonstelling

Zelf bouwen

Na het zien van de Toren van Babel moet er iets te bouwen zijn. We maakten een bouwplaats met materialen voor verschillende niveaus: witte architectuur-Lego, kartonnen bekertjes en houten Kapla. Bezoekers kunnen met deze onderdelen zelf een toren maken en daar wordt enthousiast gebruik van gemaakt. Jong en oud gaan los en iedere keer als je langsloopt is het weer een verrassing wat mensen nu voor geweldige bouwwerken hebben gemaakt.

Het onderzoekend kijken en de bouwplaats bieden een mooie verdiepende laag in de tentoonstelling. De bezoekers maken er graag gebruik van en – opvallend bij een tentoonstelling van oude kunst – men maakt contact en er wordt gelachen. Ook de reacties op social media zijn positief: